Ο τραπεζίτης των φτωχών

Εχετε σκεφτεί ότι υπάρχει κάποιος τραπεζικός οργανισμός που να αποκλείει τους "πλούσιους" από το πελατολόγιό της;

Να δανίζει χρηματικά ποσά σε φτωχούς χωρίς να δέχεται κάποια υποθήκη ή εγγύηση, το δάνειο να έχει μηδενικό επιτόκιο και να βασίζεται μόνο στην καλή πίστη του δανειζόμενου;

Και όμως ναι. Υπάρχει. Βρίσκεται στο Μπαγκλαντές. Εμνευστής αυτής της
πρωτοποριακής ιδέας είναι ο  Μοχάμεντ Γιουνούς (Mohammad Yunus, মুহাম্মদ ইউনুস), ο οποίος ίδρυσε ένα τραπεζικό ίδρυμα, την GRAMEEN BANΚ το 1983.

Σύµφωνα µε τον καθηγητή Γιουνούς: «Η µεθοδολογία της Grameen, είναι σχεδόν αντίστροφη της συµβατικής τραπεζικής µεθόδου. Μια συµβατική τράπεζα βασίζεται στην αρχή, ότι όσα περισσότερα έχεις, τόσα περισσότερα µπορείς κιόλας να πάρεις. Με άλλα λόγια, αν έχεις λίγα ή τίποτα, δεν παίρνεις τίποτα. Η συνήθης τραπεζική πρακτική βασίζεται στην υποθήκη- η Grameen είναι ελεύθερη από αυτόν τον περιορισµό».

Είναι ένας ιδιότυπος λαϊκός καπιταλισμός, που όμοιός του δεν υπάρχει πουθενά αλλού.

Με το σύστημα της «μικροπίστωσης» που εφαρμόζει η τράπεζα, εκατομμύρια κάτοικοι του Μπανγκλαντές αποκτούν ελάχιστα για τα δυτικά δεδομένα χρήματα· αρκετά όμως για να σπείρουν λίγο ρύζι ή για να στήσουν μια μικρή οικοτεχνία.

Πως όμως επνεύστηκε την δημιουργία αυτής της ιδιόρυθμης τράπεζας; Τι τον ώθησε έτσι ώστε να καινοτομήσει και να φτάσει στο αντίθετο σχεδόν άκρο από μια συμβατικά τράπεζα; 

Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, το 1974 απο τις ΕΠΑ, όπου έκανε το διδακτορικό του, σκέφτηκε ότι έπρεπε να κάνει κάτι για τα θύματα του λιμού που εκείνη τη χρονιά είχε σκοτώσει 1,5 εκατ. ανθρώπους.

Οι οικονομικές θεωρίες που είχε μάθει και δίδασκε στους φοιτητές του ήταν ωραίες μόνο στη θεωρία, γιατί στην πράξη δεν έβρισκαν εφαρμογή. «Ξαφνικά άρχισα να αισθάνομαι ένα κενό» γράφει στο βιβλίο του «Banker to the Poor» («Τραπεζίτης των Φτωχών»), που μόλις κυκλοφόρησε στο Λονδίνο από τις εκδόσεις Aurum Press. «Τι νόημα είχαν όλες αυτές οι ωραίες θεωρίες όταν ο κόσμος πέθαινε από την πείνα στα πεζοδρόμια και στα κατώφλια; Στην τάξη ήξερα ότι κάθε οικονομικό πρόβλημα θα έχει τη λύση του. Οταν έβγαινα όμως από την τάξη, ερχόμουν αντιμέτωπος με τον αληθινό κόσμο».

Η ιδέα του ήταν απλή και εύκολα πραγματοποιήσιμη. Τα θύματα του λιμού είχαν ανάγκη από λίγα χρήματα, όσα δηλαδή χρειάζονταν για να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Ούτε που σκέφτονταν να τα ζητήσουν από τις κανονικές τράπεζες, γιατί αυτές ήθελαν εγγυήσεις και υποθήκες. Ο YUNUS δάνεισε τους πρώτους πελάτες του με δικά του χρήματα. Πολλοί γέλασαν τότε με τον δονκιχωτισμό του αλλά ο ίδιος επέμεινε, πρώτον γιατί ήθελε να βοηθήσει πραγματικά τους συμπατριώτες του και, δεύτερον, γιατί είδε ότι μπροστά του ανοιγόταν ένα ανεκμετάλλευτο πεδίο.

Αφορμή για την ίδρυση της τράπεζας ήταν η συνάντηση του καθηγητή YUNUS με μια πάμφτωχη γυναίκα, που για να ζήσει έπλεκε σκαμνιά από μπαμπού. Για να αγοράσει όμως την πρώτη ύλη της δουλειάς της δανειζόταν από κάποιον μεσάζοντα, ο οποίος την υποχρέωνε να πουλάει τα σκαμνιά της σε αυτόν και της έδινε ένα ασήμαντο ποσό ως κέρδος.

Επρόκειτο στην ουσία για ένα είδος δουλείας. Η γυναίκα αυτή δεν τολμούσε να πάει σε μια τράπεζα για να δανεισθεί και να αγοράσει μόνη της τις πρώτες ύλες γιατί δεν πληρούσε τις απαραίτητες προϋποθέσεις και οι ιδιώτες δανειστές χρέωναν ως και 10% την ημέρα για το ποσό που δάνειζαν.

Ο YUNUS αντιλήφθηκε ότι το πρόβλημα της γυναίκας ήταν να βρει ένα μικρό ποσό για να αποδεσμευθεί από τον προμηθευτή της. Στη θέση της βρίσκονταν δεκάδες άλλοι άνθρωποι στην ίδια πόλη, όπως διαπίστωσε από μια έρευνα των φοιτητών του. Αφού κατέγραψε λοιπόν τα συγκεκριμένα προβλήματα σκέφτηκε να ανοίξει το δικό του πορτοφόλι και να δανείσει σε 42 ανθρώπους. 

Του υποσχέθηκαν ότι θα του τα επιστρέψουν μόλις μπορούσαν. Ετσι ξεκίνησε η προσπάθεια του καθηγητή να βοηθήσει τους φτωχούς της πατρίδας του.  

Αποτέλεσμα αυτών των πράξεων ήταν να ιδρυθεί η GRAMEEN BANK, που σήμερα
είναι µια από τις µεγαλύτερες τράπεζες στο Μπαγκλαντές- διατηρεί ένα καλά οργανωµένο δίκτυο από 1.456 καταστήµατα µε 13.500 υπαλλήλους, που εξυπηρετούν σχεδόν 52.000 χωριά σε ολόκληρη τη χώρα.

 Περί τα 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι, 96% από τους οποίους γυναίκες, είναι σήμερα πελάτες της Τράπεζας Γκραμίν.Η τράπεζα διακινεί σε µίκρο-δανειολήπτες (micro - lending),κατά μέσο όρο 5,7 δισεκατομμυρίων δολάρια, «σπασµένα» σε πολύ µικρά δάνεια των 100$ κατά µέσο όρο.  



Το µοντέλο της Grameen, τα τελευταία χρόνια βρίσκει µιµητές και αποσπά επαίνους από σηµαντικές προσωπικότητες, µα και διεθνείς οργανισµούς.

Η ιδέα εξαπλώθηκε σε δεκάδες χώρες. Πάνω από 100 τράπεζες μικροδανείων λειτουργούν σήμερα σε χώρες του Τρίτου Κόσμου. Εκατομμύρια άνθρωποι κατόρθωσαν να ξεφύγουν από την εξαθλίωση αναπτύσσοντας ανεξάρτητη επαγγελματική δραστηριότητα.

 Αποκαλούμενος ως "ο τραπεζίτης των πτωχών"(που όμως προτιμά τους χαρακτηρισμούς «τραπεζίτης των πρώην φτωχών» ή «δανειστής ελπίδας») , ο Γιούνους τόνισε πως πολλά τραπεζικά στελέχη του είχαν πεί πως είναι τρελός που πιστεύει ότι θα μπορούσε να χορηγήσει δάνεια σε πτωχούς επειδή δεν ήσαν φερέγγυοι. "Φρονώ πως η παγκόσμια οικονομική κρίση μας έφερε πίσω στο ίδιο ερώτημα: ποιος είναι αλήθεια φερέγγυος, οι αγορές ή οι φτωχοί;" , απαντάει αφοπλιστικά ο ίδιος που το 2006 τιμήθηκε με το βραβείο NOBEL ΕΙΡΗΝΗΣ.

Παρακολουθήστε την ταινία "Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ" (Είναι χωρίς ελληνικούς υπότιτλους)

http://www.dailymotion.com/video/xf7lkl_000393-0811171931_shortfilms?start=6

 ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ
RAMNOUSIA